Wykonując pewne zawody, jesteśmy zobowiązani, żeby zachować tajemnicę zawodową. Na początku musimy sobie odpowiedzieć, czym jest tajemnica zawodowa i kim są osoby, które muszą ją przestrzegać.
Czym jest tajemnica zawodowa?
Tajemnicę zawodową możemy zdefiniować jako brak możliwości przekazywania niejawnych informacji, które uzyskujemy przy wykonywaniu danej czynności zawodowej. W zależności od stopnia tajności mogą być one oznaczone klauzulą „tajne” lub „ściśle tajne”.
Zakres tych informacji jest uzależniony od wykonywanego zawodu. Szczegółowe dane, które muszą być zachowane, to między innymi:
- dane osobowe,
- informacje o leczeniu,
- prywatne informacje, które są nam przekazane przez klientów,
- poufne informacje dotyczące działania firmy.
Kogo obowiązuje tajemnica zawodowa?
Zachowanie tajemnicy zawodowej obowiązuje w prawie każdym zawodzie. Oczywiście istnieje grupa zawodów, która musi szczególnie ją przestrzegać. Można do nich zaliczyć:
- lekarze,
- pielęgniarki,
- farmaceuci,
- psychiatrzy,
- psychologowie,
- adwokaci,
- radcy prawni,
- notariusze,
- sędzia,
- prokurator,
- komornik,
- żołnierze zawodowi,
- dziennikarze.
Jest to jedynie wycinek zawodów, które są objęte tajemnicą zawodową. Każdy pracownik w danej profesji musi przestrzegać tajemnicy. Jednak będą one zupełnie inne w przypadku lekarza, notariusza lub pracownika zatrudnionego w zakładzie pracy.
Możemy powiedzieć o jednej zależności i to bez względu, gdzie jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę. Nie powinniśmy wynosić takich informacji, nawet w sytuacji, kiedy mówimy jedynie o zasadach moralnych lub etycznych.
Dziennikarska tajemnica zawodowa
Tajemnicę zawodową dziennikarza określa ustawa o prawie prasowym. Zgodnie z art. 15 dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:
- danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych;
- wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich”.
Dziennikarz musi zachować w tajemnicy dane, które uzyskał od osoby przekazującej informacje. Nie można ujawniać jego tożsamości. Jest to związane z budowaniem zaufania między dziennikarzem i informatorem.
Kto może zwolnić z tajemnicy zawodowej?
Osoby, na których ciąży obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, mogą zostać zwolnione przez sąd lub prokuratora.
W przypadku lekarzy tajemnica zawodowa może zostać ujawniona, jeśli:
- badanie zostało zlecone przez sąd lub prokuraturę,
- gdy życie lub zdrowie pacjenta jest zagrożone,
- kiedy lekarz wykryje u pacjenta chorobę zakaźną,
- jeśli pacjent wyrazi zgodę.
W przypadku dziennikarzy:
- jeśli dziennikarz otrzymał informację o autorze materiału, który jest powiązany z przestępstwem,
- jeśli informator nie zastrzegł nieujawniania informacji.
Przeczytaj również: Mocno czujesz i pracujesz – propozycje pracy dla osób wysoko wrażliwych
Skutki złamania tajemnicy zawodowej
Skutki złamania tajemnicy zawodowej są różne. Jest to związane ze stopniem ważności informacji, które zostały przekazane osobom nieuprawnionym. Istnieje kilka konsekwencji tego czynu. Są to:
- wypowiedzenie umowy o pracę (tzw. wypowiedzenie dyscyplinarne),
- kara grzywny lub więzienia do lat 2, a w przypadku funkcjonariuszy publicznych do lat 3.
Zatrudniając się w danej firmie, powinniśmy wiedzieć, jakie informacje mogą zostać ujawnione, i to bez strachu, że zostaniemy pociągnięci do odpowiedzialności karnej. Jest to niezwykle ważne, kiedy chcemy być osobami odpowiedzialnymi.
Zachowanie tajemnicy zawodowej – podsumowanie
Na większości zawodów ciąży obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. Wynika to z przepisów lub zasad moralnych. Powinniśmy robić wszystko, żeby zachowywać się odpowiedzialne. Nie możemy być postrzegani jako osoby niegodne zaufania, a w niektórych sytuacjach być pociągnięci do odpowiedzialności za ujawnienie tajemnicy zawodowej. Oczywiście istnieją wyjątki, kiedy możemy wyjawić tajemnicę, ale jedynie w konkretnych sytuacjach.
Autor tekstu: Izabela Piotrowska